| Type: | bestuursorgaan |
| Andere namen: | ook gekend als: Commissie van Beheer ook gekend als: Patrimonium vertaling: Commission Administrative du Patrimoine (1920) |
| Periode: | 1920-1971 |
| Functies: | De Beheerscommissie Universiteitsvermogen beheert de gelden en goederen die deel uit maken van het eigen vermogen of patrimonium van de universiteit. Zij dient er voor te zorgen dat het eigen vermogen inkomsten genereert en beslist over de bestedingen en de verdeling van de inkomsten. |
| Geschiedenis: | In 1919 stelt de Amerikaanse Commission for Relief in Belgium een deel van het resterend kapitaal ter beschikking aan de Universitaire Stichting, de universiteiten van Brussel, Gent, Leuven en Luik, de koloniale Hogeschool en de mijnbouwschool te Bergen. De Gentse universiteit ontvangt 20 miljoen frank. Bij wet van 5 juli 1920 wordt rechtspersoonlijkheid toegekend aan de Gentse universiteit. Hierdoor krijgen de rijksuniversiteiten de mogelijkheid om onroerende goederen te bezitten ‘welke ter aanvulling harer zending noodig zijn’ (art 2 wet van 5 juli 1920) of te beleggen in onroerende goederen. De ‘Commission administrative du patrimoine de l’Université de Gand’ (later Beheerscommissie van het Universiteitsvermogen) krijgt de opdracht om dit universiteitsvermogen, ook patrimonium genoemd, te beheren. De commissie bestaat uit de rector (voorzitter), de prorector, de beheerder-inspecteur en vijf professoren verkozen door de Academieraad. De samenstelling van de commissie verandert om de drie jaar. De rector, of bij diens ontstentenis, de pro-rector, vertegenwoordigt de universiteit tegenover derden. De commissie mag zich laten bijstaan door vier leden, die door haar worden gekozen onder gezaghebbende personen van de balie, de magistratuur, de handel en de industrie. Op 12 juli 1926 beslist de Beheerscommissie om een ‘Financiële raadgever’ aan de commissie toe te voegen. Deze financiële expert wordt (zonder vergoeding) en met raadgevende stem uitgenodigd op de vergaderingen telkens de Beheerscommissie het nodig acht. Deze functie wordt waargenomen door een directeur van de ‘Banque de Gand’, eerst Albert Van Gysel en na diens overlijden in 1928 door Gaston Verbuyt. Hij wordt in 1936 opgevolgd door R. Provo, bestuurder van de Banque de Flandre et de Gand, en sinds 1937 bestuurder van de Banque de la Société Générale de Belgique (bestuurszetel Gent. In 1966 wordt deze functie toebedeeld aan Raoul Vandenbroeck. Hij was sinds het einde van Tweede Wereldoorlog secretaris van de rector en fungeerde ook als hulpsecretaris en - vanaf 1962 - als secretaris van de Beheerscommissie. In 1967 wordt de Beheerscommissie uitgebreid met de Gentse burgemeester, een vertegenwoordiger uit de banksector Maurice Naessens en een afgevaardigde uit de economische wereld Paul Provost, voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond. De beheersommissie beheert de budgetten van het patrimonium. Zij kan bovendien roerende giften en schenkingen ontvangen. De koning dient voorafgaand akkoord te gaan met de verwerving van onroerend goed. De commissie kan wetenschappelijke contacten faciliteren door het toekennen van subsidies voor de organisatie of deelname aan studiereizen, congressen, bezoeken van buitenlandse geleerden, enz. Daarnaast stelt de commissie fondsen ter beschikking ‘pour subvenir aux nécessités de l’ Administration et du ménage universitaire’ (art 10 inwendig reglement 9 juni 1921) zoals studentenhuizen, studentenverenigingen, restaurants, homes en een sociale dienst voor het personeel. De commissie kan ook zelf personeel aanwerven en de wedden en de arbeidsvoorwaarden regelen. Alle beslissingen van de Beheerscommissie worden door de secretaris in een verslag genoteerd. De minister van Wetenschappen en Kunsten ontvangt hiervan een kopie. De commissie legt jaarlijks de begroting en de jaarrekening voor aan de Academieraad en vervolgens aan de Koning. Bij de jaarrekening wordt een jaarverslag toegevoegd, een gedetailleerde staat van de roerende schenkingen van het afgelopen jaar en een staat van goederen die het patrimonium uitmaakt. Driemaandelijks moet de rector of de secretaris een beknopt overzicht opmaken van de inkomsten en uitgaven van het lopende jaar en van de financiële toestand. Artikel 19 van de wet van 24 maart 1971 bepaalt dat het universiteitsvermogen niet meer door een afzonderlijke Beheerscommissie zal beheerd worden. Deze bevoegdheid wordt overgeheveld naar de Raad van Beheer van de Gentse universiteit. Elienne Langendries, Archivaris UGent, 2017 |
| Voorzitter: | Pirenne, Henri (1921) |
| Eeman, Eugène (1921-1923) | |
| Heymans, Jan Frans (1923-1924) | |
| Van den Bossche, Georges (1924-1927) | |
| De Bruyne, Camille (1927-1929) | |
| Meuwissen, Jules (1929-1930) | |
| Vermeylen, August (1930-1933) | |
| Bessemans, Albert (1933-1936) | |
| Fredericq, Louis (1936-1938) | |
| Haesaert, Jean (1938-1939) | |
| Goubau, René (1939-10/5/1940) | |
| Haesaert, Jean (21/6/1940-13/7/1940) | |
| De Smet, Guillaume (21/8/1940-1945) | |
| Blancquaert, Edgard (1946-1947) | |
| Goormaghtigh, Norbert (1947-1950) | |
| Kluyskens, Albert (1950-1953) | |
| Gillis, Jan (1953-1957) | |
| Lambrechts, Pieter (1957-1961) | |
| Bouckaert, Jean-Jacques (1961-1969) | |
| Vandepitte, Daniël (1969-1971) | |
| Actoren: | opgenomen in: Directie Personeel en Organisatie (1971) heeft als adviesorgaan: Sociale Raad heeft link met: Raad van Beheer 1918 heeft link met: Dienst van het Universiteitsvermogen heeft als hoofd: Rector |
| Archieven: | Archief Beheerscommissie Universiteitsvermogen Notulen Raad van Beheer 1918 |
| Bronnen: | Archief Universiteit Gent, Archief Beheerders van de Universiteit, AR0296_044. "Wet tot toekenning van rechtspersoonlijkheid aan de Staatsuniversiteiten Gent en Luik, 5 juli 1920." Belgisch Staatsblad, 29 juli 1920, p. 5638-5639. Règlement d’ordre intérieur de la Commission administrative Université de Gand. Sl, sn, 1921. Rijksuniversiteit te Gent. Algemene inlichtingen en administratief jaarboek 1975/1976-1990/1991. Gent, 1995-1990. Simon-Van der Meersch, Anne-Marie. Inventaris Archief R.U.G. 1817-1981. Gent, RUG Archief, 1985, p. 8. Langendries, Elienne en Anne-Marie Simon-Van der Meersch. 175 Jaar Universiteit Gent. Een Verhaal In Beeld. Gent, RUG, 1992, p. 137. |
| Citeren: | Archief Universiteit Gent, Beheerscommissie Universiteitsvermogen, AU0011 |